اگر کوسه ها آدم بودند

 ‏دختر کوچولوی صاحبخانه از آقای «کی» پرسید:

‏- اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند با ماهی‌های کوچولو مهربان‌تر می‌شدند؟

‏آقای «کی» گفت:

‏- البته. اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند

‏توی دریا برای ماهی‌های کوچولو جعبه‌های محکمی می‌ساختند

اگر کوسه ها آدم بودند

 ‏دختر کوچولوی صاحبخانه از آقای «کی» پرسید:

‏- اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند با ماهی‌های کوچولو مهربان‌تر می‌شدند؟

‏آقای «کی» گفت:

‏- البته. اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند

‏توی دریا برای ماهی‌های کوچولو جعبه‌های محکمی می‌ساختند

اگر کوسه ها آدم بودند

 ‏دختر کوچولوی صاحبخانه از آقای «کی» پرسید:

‏- اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند با ماهی‌های کوچولو مهربان‌تر می‌شدند؟

‏آقای «کی» گفت:

‏- البته. اگر کوسه ماهی‌ها آدم بودند

‏توی دریا برای ماهی‌های کوچولو جعبه‌های محکمی می‌ساختند

برتولت برشت، شاعر تآتر و اندیشه‌هایش دربارهٔ هنر و تاریخ در نگاهی به‌نمایشنامهٔ مادر(قسمت دوم)

پرده و دکور تاتر

 ))روی پردهٔ بزرگ

کبوتر صلح بحث‌انگیز برادرم پیکاسو را

نقش کنید، پشت آن سیمی بکشید و از آن

پردهٔ سبکِ دوتکه‌ئی بیاویزید

که در وسط به‌ هم آید.

پرده، برحسب نمایشنامه، می‌تواند نخی یا ابریشمی باشد،

از چرم سرخ یا سفید - چه می‌دانم -

امّا زیاد تیره نباشد، چرا که عنوان صحنه‌ها

باید برآن منعکس شود.

پردهٔ مرا تا نیمی از ارتفاع صحنه بالا برید، صحنه را تمام نبندید

تا نمایش جلب نظر کند

و شوق و کنجکاوی باقی بماند..

برتولت برشت، شاعر تآتر و اندیشه‌هایش دربارهٔ هنر و تاریخ در نگاهی به‌نمایشنامهٔ مادر(قسمت اول)

«آن‌ها که زیردستند، زیردست نگهداشته خواهند شد

تا بالادستان بالادست بمانند.

رذالت بالادستان را حدّ و مرزی نیست.

حتی اگر به‌ ازین بودند نیز

ثمری نداشت،

زیرا نظامی که بالادست‌ها پی افکنده‌اند

استثمار است و اغتشاش و توحش

و لاجرم غیرقابل قبول.

 • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

تن‌ها زور است که یاری می‌دهد؛ آنجا که زور حاکم است.

تن‌ها آدمیانند که یاری می‌دهند؛ آنجا که آدمیان، هستند.

ب. برشت

 [از نمایشنامهٔ یوحنای قدیس کشتارگاه‌ها]

دربارهٔ برشت و نظریات او تا به‌ امروز در مطبوعات و رادیو تلویزیون سخن بسیار گفته شده‌ است (هرچند به‌ طور پراکنده و زیر فشار سانسور) و کتاب‌هائی از او و دربارهٔ او به‌ چاپ رسیده‌ است و از آن جمله اثر دکتر فرامرز بهزاد، استاد ادبیات آلمانی در دانشگاه تهران.

در این مقاله می‌کوشیم بر اساس یکی از نمایشنامه‌های او - مادر - به‌ طور فشرده به‌ تئاتری که برشت ارائه می‌دهد نگاهی بکنیم.